Niedoczynność tarczycy

Czym jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy to stan, w którym czynność tego gruczołu jest za mała. Niedoczynność oznacza, że gruczoł tarczowy nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości hormonów aby organizm mógł funkcjonować normalnie. Osoby z niedoczynnością tarczycy mają zbyt małą ilość hormonów tarczycy we krwi. Najczęstszymi przyczynami są choroby autoimmunologiczne, chirurgiczne usunięcie tarczycy i radioterapia.

Jakie są objawy niedoczynności tarczycy?

Kiedy poziom hormonów tarczycy jest zbyt niski, komórki organizmu nie otrzymują wystarczającej ilości tych hormonów, w związku z tym procesy zachodzące w organizmie zaczynają zwalniać. W tej sytuacji może być ci zimno, możesz męczyć się łatwiej niż zwykle, twoja skóra stanie się sucha. Towarzyszyć temu może zapominanie i uczucie przygnębienia oraz zaparcia. W związku z tym, iż objawy są zmienne, jedyną pewną metodą potwierdzenia niedoczynności tarczycy jest oznaczenia poziomu hormonów we krwi.

Informuj innych

Powiedz członkom rodziny o swojej chorobie. Ponieważ choroby tarczycy występują rodzinnie, wytłumacz krewnym na czym polega niedoczynność tarczycy i zachęć ich to regularnych testów TSH.

Czego możesz się spodziewać?

Niedoczynność tarczycy jest chorobą przewlekłą, często utrzymującą się całe życie.
Są wyjątki: wirusowe zapalenie tarczycy oraz zapalenie tarczycy po ciąży.

Niedoczynność tarczycy z biegiem czasu może stawać się mniej lub bardziej nasilona i ilość przyjmowanej w związku z tym tyroksyny może się zmieniać. Potrzebna jest dyscyplina i zaangażowanie pacjenta. Jeżeli będziesz brać leki codziennie objawy ustąpią.

Jakie są przyczyny niedoczynności tarczycy?

Istnieje wiele powodów dla których komórki tarczycy mogą produkować zbyt małą ilość hormonów. Najczęstsze to:

  • Choroby autoimmunologiczne
  • Chirurgiczne usunięcie gruczołu
  • Radioterapia
  • Wrodzona niedoczynność tarczycy
  • Zapalenie tarczycy
  • Niektóre leki (amiodaron, lit, intereferon alfa)
  • Zbyt duża lub zbyt mała ilość jodu
  • Uszkodzenie przysadki
  • Choroby takie jak: amyloidoza, sarkoidoza, hemohromatoza

Jak wykryć niedoczynność tarczycy?

Poprawna diagnoza niedoczynności tarczycy oparta jest na:

  • Obserwacji objawów. Objawy niedoczynności nie są charakterystyczne, nie istnieją takie objawy, które pacjenci z mają zawsze. Wiele też objawów niedoczynności może towarzyszyć innym chorobom. Ważne jest czy objawy się ostatnio się nasiliły, wtedy niedoczynność jest bardziej prawdopodobna.
  • Wywiadzie medycznym i rodzinnym. Powinieneś poinformować lekarza o:
    • wszelkich zmianach twojego stanu zdrowia;
    • operacjach tarczycy;
    • radioterapii;
    • przyjmowaniu któregoś z leków mogących spowodować niedoczynność: amiodaron, lit, interferon alfa, interleukina-2;
    • czy ktoś z krewnych miał choroby tarczycy.
  • Badaniu fizykalnym.
  • Testach z krwi. Istnieją dwa testy używane w diagnostyce niedoczynności tarczycy. Oznaczenie poziomu TSH (thyroid-stimulating hormone) jest najważniejszą i najczulszą metodą. Drugim hormonem jest tyroksyna (T4), produkowana przez tarczycę, oznaczenie jej poziomu pozwala zbadać jaka ilość hormonów tarczycy jest we krwi.

Jak leczy się niedoczynność tarczycy?

Niedoczynności nie można wyleczyć, jednakże prawie u każdego pacjenta może być ona całkowicie kontrolowana. Leczenie polega na zastąpieniu tej ilości hormonu, którego tarczyca nie jest w stanie produkować, tak aby przywrócić prawidłowy poziom T4 i TSH. Tabletki z syntetyczną tyroksyną zawierają hormon dokładnie taki jaki produkuje tarczyca. Wszyscy pacjenci, z wyjątkiem pacjentów z ciężką myxedema, mogą być leczeni ambulatoryjnie i nie wymagają hospitalizacji.

Jedynym efektem ubocznym może być niebezpieczeństwo przyjęcia zbyt dużej lub zbyt małej ilości tyroksyny. Jeżeli weźmiesz zbyt mało nadal będziesz odczuwać objawy niedoczynności, jeśli za dużo może dojść do objawów nadczynności tarczycy.

Najczęstszymi objawami nadczynności tarczycy są: zmęczenie z jednoczesną bezsennością, większy apetyt, rozdrażnienie, drżenie, uczucie gorąca, słabość mięśniowa, szybkie tętno.

Co dalej?

Niezbędna jest kontrola poziomu TSH co 6 do 10 tygodni przy każdej zmianie dawki tyroksyny. Kobiety w ciąży i osoby przyjmujące leki mogące wpływać na metabolizm tyroksyny powinny poddawać się częstszym kontrolom. Celem terapii jest utrzymanie poziomu TSH w granicach normy. Gdy dawka przyjmowanej przez ciebie tyroksyny będzie już ustalona wystarczy jedna kontrola na rok.

Należy zgłosić się do lekarza szybciej jeżeli zauważysz któreś z poniższych:

  • powrócą objawy niedoczynności lub nadczynności tarczycy;
  • chcesz zmienić ilość przyjmowanej tyroksyny lub zmienić na lek innej firmy farmaceutycznej;
  • przybierzesz lub stracisz na wadze;
  • zaczniesz lub przestaniesz brać leki, które mogą wpływać na metabolizm tyroksyny;
  • przestałeś z jakiegoś powodu brać leki;
  • chcesz przerwać terapię. Jeżeli uważasz, że twój stan zdrowia jest na tyle dobry, że nie potrzene jest leczenie, skonsultuj to z lekarzem. Zmniejszenie dawek tyroksyny i kontrola TSH będzie korzystniejsze od odstawienia leków w ogóle.